W jednym filozofowie z pewnością nie różnią się od przeciętnych ludzi. Zarówno jedni jak i drudzy pragną (zazwyczaj) objąć swym rozumem całość świata. Jedni robią to z konieczności zawodowej, aby ubrać rozumienie rzeczywistości w teorię, zaś drudzy z konieczności praktycznej, aby móc w otaczającym ich świecie działać. Nie każdemu jest jednak tak łatwo wyrazić swój światopogląd jak Ayn Rand, która swoją filozofie (obiektywizm) opisała w najkrótszy możliwy sposób: „Metafizyka - obiektywna rzeczywistość, eosób: swoją filozofie chciała opisać w najkrótszy mozliwpistemologia - rozum,etyka -egoizm, polityka - kapitalizm”. Postanowiłem stworzyć własne - najkrótsze jak to możliwe - filozoficzne dossier. Dla cierpliwych niespodzianka na końcu tekstu.
Metafizyka: ateizm, nominalizm
Epistemologia: racjonalizm, antypozytywizm
Polityka:Klasyczny liberalizm, anarchizm
Pedagogika: antypedagogika(?), pragmatyzm
Etyka: indywidualizm, pluralizm, odpowiedzialność
Estetyka:praktycyzm
Jak widać, moje dossier jest bliskie poglądom wymienionej wyżej Ayn Rand. Pod hasłem metafizyki pojawia się ateizm, którego chyba nie trzeba tłumaczyć, oraz nominalizm czyli stanowisko głoszące, że byty ogólne nie istnieją w sposób realny. Przykładem takiego ogólnego terminu jest ‘społeczeństwo’, które uważam wyłącznie za zbiór jednostek, a nie jakiś rodzaj wyższej jakości. Warto także dodać, że ateizm i nominalizm nie implikują bezpośrednio materializmu.
Racjonalizmem i antypozytywizmem określiłem moje poglądy w sprawach teorii poznania (a także całości nauki). Z jednej strony twierdzę, że rozum ludzki i namysł (a nie ‘intuicja’) jest w stanie stworzyć narzędzia opisujące świat i zjawiska z jakimi się spotykamy, z drugiej zaś strony uważam, iż nie istnieje wiedza obiektywna i każdy element nauki zawiera w sobie przekaz normatywny, lub subiektywną opinię autora …lub wybór metody i narzędzi co w ewidentny sposób wpływa na postrzeganie badanych zjawisk. Jak widać poglądy te będą prawdopodobnie bliskie kantyzmowi (aczkolwiek ciężko mówić, ze wzglądów chronologii o antypozytywiźmie Kanta). Do poglądów związanych z epistemologią i metodologią można by dodać jeszcze jeden – otóż umiarkowany sceptycyzm w stosunku do nauk akademickich. O co by tu chodziło? O to, że naukowcy z jednej strony kierują się poprawnością polityczną (Nozick jest szanowanym filozofem, a Rothbard już nie; hipnoza ma swe zastosowanie w terapii, ale poza nią już ograniczone itd.), z drugiej zaś wiedza akademicka jest nader „zimna” – przeważa teoria w stosunku do wiedzy praktycznej.
W polityce postanowiłem dodać do klasycznego liberalizmu jeszcze anarchizm, min. ze względu na negatywny stosunek do instrumentów władzy (tj. np. sił porządkowych), niemniej prawdopodobnie można by oba słowa zastąpić jednym: libertarianizm. W moim wypadku byłby to libertarianizm dążący do zwiększania autonomii regionów kosztem władz centralnych. Mogłoby się to odbywać nawet w ramach wspólnoty międzynarodowej jaką jest unia europejska.
Dość ciężko sklasyfikować czyjeś (a tym bardziej własne) poglądy pedagogiczne i estetyczne. Nie będąc zdecydowanym zwolennikiem klasycznego wychowania wpisałem antypedagogikę, choć miałem na myśli przede wszystkim krytykę autorytarnego wychowania, oraz umiarkowaną krytykę tworzenia młodemu człowiekowi dziecięcego świata, który potem zostaje brutalnie zderzony z realiami świata w jakim przyjdzie temu człowiekowi istnieć. Niemniej nauka jest procesem trwającym całe życie i tak można rozumieć „pragmatyzm”.
Etyka indywidualizmu, pluralizmu i odpowiedzialności to nic innego jako oddanie jednostkom wolności w sprawie decydowania o własnym życiu. Warto podkreślić tutaj, że jest to stanowisko stojące w jawnej opozycji do kolektywizmu w każdej formie, czy to religijnej czy to świeckiej.
Obiecana niespodzianka:
Krótkie dossier filozoficzne Immanuela Kanta:
Metafizyka:agnostycyzm poznawczy (praktyczność wiary)
Epistemologia: idealizm transcendentalny, aprioryzm genetyczny
Polityka: Klasyczny liberalizm (?)
Pedagogika: pracowitość, niezależność (zwłaszcza moralnych wyborów),
Etyka:etyka obowiązku,
Estetyka:wzniosłość i bezinteresowność
